انوع قطار

سفر با انواع قطارها در مقایسه با انواع هواپیما از لحاظ امنیت و راحتی، در رتبه دوم قرار داد. البته اگر پای هزینه‌ی بلیط در میان باشد، قطعا قطار انتخاب ارزان‌تر و به‌صرفه‌تری و مناسب تری است. سفر با قطار به خوبی جای خود را در بین عاشقان سفر باز کرده‌ است. به طوری‌که به جرات می‌توان گفت امروزه قطار یکی از پرطرفدارترین وسایل نقلیه بین شهری‌ است. با این وسیله نقلیه چقدر آشنایی دارید؟ آیا انواع قطار را می‌شناسید؟ آیا تفاوت قطارهای مختلف را می‌دانید؟ آیا می‌دانید کدام شرکت ریلی خدمات بهتری نسبت به سایرین ارائه می‌دهد؟ در ادامه پاسخ این سوالات را خواهید خواند.

انواع قطارها و امکانات

انواع قطارها را به طور کلی می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: قطار یا کوپه‌ای است یا سالنی، به اضافه‌ی قطارهای سریع‌السیر که آن هم از نوع سالنی است. در قطارهای کوپه‌ای، معمولا کوپه‌ها یا 4 نفره هستند یا 6 نفره. در قطارهای سالنی یا اتوبوسی همانطور که پیداست خبری از کوپه نیست و مسافران به‌صورت ردیفی، روی صندلی‌های پشت سر هم می‌نشینند. درباره قطارهای سریع‌السیر هم در ادامه توضیح خواهیم داد. 

انواع کوپه‌های قطار و امکانات آن‌ها:

قطارهای 4 تخته

قطارهای 4 تخته 4 نفره هستند. کوپه‌های این قطارها در ابعاد و اندازه استاندارد، محیطی راحت برای استراحت و خوابیدن 4 نفر هستند. قطارهای فدک، غزال، خلیج فارس، سیمرغ و پلور سبز معروف‌ترین قطارهای 4 تخته ایران هستند.

قطارهای 6 تخته

قطارهای 6 تخته نسبت به قطارهای 4 تخته از راحتی کم‌تری برخوردارند. در قطارهای 4 تخته معمولا سیستم صوتی و تصویری برای فیلم دیدن و موسیقی گوش دادن در دسترس هستند. اما در کوپه‌های 6 تخته به دلیل حالت قرارگیری تخت‌ها، این امکان وجود ندارد. در این کوپه ها تخت‌ها به‌صورت روی هم در دو ردیف سه تایی قرار می‌گیرند.

قطارهای 4 و 6 تخته چه امکاناتی دارند؟

معمولا مسافران در قطارهای 4 تخته می‌توانند هنگام خرید بلیط، از منوی انتخابی وعده غذایی که قرار است در قطار میل کنند را انتخاب کنند و با هزینه اضافی آن را رزرو کنند. قطارهای 4 و 6 تخته امکانات دیگری هم دارند که در ادامه می‌خوانید:

• مجهز به سیستم تهویه مطبوع
• مجهز به سیستم صوتی و تصویری (دو مانیتور در هر کوپه)
• پذیرایی (میان وعده و نوشیدنی)
• سرویس بهداشتی ایرانی یا فرنگی یا هردو
• پریز برق 220 ولت
• دادن ویلچر به مسافران معلول جسمی و حرکتی 
• مجله و روزنامه روز در صورت درخواست مسافر (روزهایی که تعطیل رسمی است و روزنامه روز منتشر نشده است، روزنامه تاریخ روز قبل توزیع می‌شود). 

اولین و مشهودترین فرق قطارهای سالنی با قطارهای کوپه‌ای قیمت بلیط آن‌هاست. همانطور که می‌دانید قیمت بلیط قطارهای کوپه‌ای بیشتر از قطارهای سالنی است. معمولا خدمات پذیرایی در قطارهای کوپه‌ای و سالنی یکی است. اما نوع قرارگیری صندلی‌ها و نبودن جای خواب مناسب و... در این دو مدل با هم متفاوت است. البته که معمولا صندلی‌های قطارهای سالنی راحتند و اذیت‌کننده نیستند. اگر خوابیدن روی تخت‌های کوپه و داشتن امکاناتی همچون سیستم صوتی و تصویری جداگانه و... خیلی برایتان ملاک نیست؛ سفر با این نوع قطارها از لحاظ هزینه به‌صرفه‌تر ومعقول‌تر است.

درجه بندی قطارها 

قطارها نیز مانند هتل‌ها ستاره‌دار هستند و از روی تعداد ستاره آن‌ها می‌توان به امکانات، قابلیت‌ها و ویژگی‌هایی که در اختیارتان می‌گذارند، پی برد. البته با وجود ستاره نیز باز هم ممکن است که تفاوت‌هایی اندک بین قطارهای هم‌ستاره وجود داشته باشد، برای همین امر، بهتر است که امکانات هر قطار را به طور کامل پیش از خرید مطالعه کنید. امکان انتخاب قطار برای شما بین قطارهای 5 ستاره، 4 ستاره، 3 ستاره و قطارهای اتوبوسی وجود دارد.

قطارهای پنج ستاره

این قطارها از لحاظ تهویه، رسانه (سیستم‌های صوتی و تصویری و اطلاع‌رسانی)، تجهیزات و امکانات رفاهی همه مؤلفه‌ها را دارند و کمتر چیزی پیدا می‌شود که در آن‌ها وجود نداشته باشد. از سیستم صوتی و تصویری داخل کوپه گرفته تا لوازم خواب، همه‌چیز در آن‌ها قرار داده شده است.

قطار 5 ستاره فدک؛ 4 تخته*

یکی از لوکس‌ترین قطارهای حال حاضر، قطار فدک است و امکانات بسیار زیادی را برای مسافران فراهم کرده تا در بهترین حالت سفر خود را سپری کنند، حتی برخی از افراد، این قطار را مانند یک هتل می‌دانند و از آن به عنوان یک هتل متحرک 5 ستاره یاد می‌کنند. در این قطار، هر واگن، 10 کوپه دارد که هر کوپه نیز شامل ظرفیت 4 نفر است. از دو مانیتور و نمایشگر گرفته تا سیستم سرمایشی و گرمایشی و لوازم خواب و... همگی در این قطار و در کوپه‌ها موجود است.

*در مجموع باید به این نکته نیز اشاره کرد که قطارهای 4 تخته بسیار رایج هستند و خانواده‌ها اکثرا این نوع قطارها را انتخاب می‌کنند، چرا که هم 4 نفر به صورت استاندارد درون آن‌ها می‌نشینند و استراحت می‌کنند، هم اینکه اندازه مناسب‌تری با توجه به اندازه کوپه دارند. اتفاقا این موضوع فقط منحصر به ایران نیست و در کشورهای دیگر جهان نیز طرفداران این نوع از قطارها بسیار بیشتر هستند.

قطار 5 ستاره زندگی؛ 4 تخته

 می‌توان گفت که قطار زندگی همان قطار سبز است، با امکانات و تزیینات خیلی بیشتری که در اختیار مسافران است. مهمانداران قطار زندگی همگی آموزش دیده‌اند و در کار خود بسیار حرفه‌ای هستند و این به مسافران بسیار کمک خواهد کرد تا بتوانند با خیال راحت‌تری سفر کنند. وجود رابط هدفون به ازای هر نفر، میز تعویض کودک (به صورت سیار)، سیستم پیجینگ مرکزی و... تنها بخشی از امکانات قطار زندگی برشمرده می‌شوند.

قطار 5 ستاره نور الرضا؛ 4 تخته

دیگر قطار 5 ستاره و لوکسی که در این لیست جای می‌گیرد، قطار نورالرضا است. این قطار دارای 10 کوپه در هر واگن است که هر واگن نیز 4 تخت دارد. از سری ویژگی‌های این قطار می‌توان به موارد مختلفی اشاره کرد، این موارد شامل: تهویه مناسب، سیستم سرمایش و گرمایش خوب، بهره‌مندی هر کوپه از دو مانیتور، پریز برق، سرویس بهداشتی، امکان استفاده از کتاب‌خانه، مجله و روزنامه و... است.

قطارهای چهار ستاره

این قطارها نیز دارای امکانات خوب و متنوعی هستند، اما این امکانات نسبت به امکانات قطارهای پنج ستاره کمتر است. همین امر سبب می‌شود که قیمت بلیط آن‌ها نیز به نسبت پنج‌ستاره‌ها کمتر شود. در این قطارها نیز تجهیزات گرمایشی و سرمایشی، سیستم‌های صوتی و تصویری، پریز برق، امکان گردم کردن و سرد نگه‌داشتن غذا در کوپه مهمان‌داران و... وجود دارد.

قطار 4 ستاره غزال؛ 4 تخته

در حالی که قطار غزال بین قطارهای 5 ستاره نیست، اما می‌توان گفت که از لوکس‌ترین و پیشرفته‌ترین قطارهای ایران بوده که به دست چینی‌ها ساخته شده است. در هر واگن تعداد 9 کوپه وجود دارد و هر کوپه نیز 4 نفره است. وجود تعداد دو نمایشگر، سیستم احضار مهماندار، برخورداری از تهویه مناسب و با کیفیت، بهره‌مندی از سرویس بهداشتی فرنگی و ایرانی از جمله ویژگی‌هایی است که برای این قطار در نظر گرفته شده است. این قطار از قطارهای با کیفیت برای تور کیش از مشهد زمینی محسوب می‌شود.

قطار 4 ستاره سیمرغ؛ 4 تخته

 قطار سیمرغ برای آلمان شرقی بوده است که در حال حاضر بازسازی شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قطار 8 کوپه دارد که هر کوپه هم ظرفیت 4 نفر را دارد و یک کوپه نیز مربوط به کوپه مهمانداران واگن است. هر واگن هم تعداد 2 سرویس بهداشتی دارد که مسافران راحت‌تر باشند. در این قطار باید برای شام هزینه‌ای جدا بپردازید، اما در صورتی که می‌خواهید وعده غذایی داشته باشید، باید هنگام خرید بلیط، بلیطی را که پذیرایی دارد تهیه کنید نه بلیطی که بدون پذیرایی است. البته این را هم در نظر بگیرید که قطار، رستوران هم در خود دارد و در صورت تمایل می‌توانید از آن استفاده کنید.

در این قطار کنسول بازی هم وجود دارد که برای استفاده از آن باید هزینه جداگانه پرداخت کنید. بهره‌مندی از سیستم تهویه مطلوب، دستگاه‌های صوتی و تصویری مناسب، پریز برق 220 ولت، دسترسی به شبکه‌های تلویزیونی جمهوری اسلامی ایران و مواردی از این دست، از جمله امکاناتی است که به آن‌ها در قطار سیمرغ دسترسی خواهید داشت.

قطار 4 ستاره سبز؛ 4 تخته

قطار سبز رجا در واقع یک قطار اتریشی است و در هر واگن تعداد 8 کوپه وجود دارد و هر کوپه هم 4 نفره است، در نظر داشته باشید که یک کوپه مهمان‌داری نیز در واگن وجود دارد. برای هر واگن، تعداد 2 سرویس بهداشتی نیز در نظر گرفته‌اند.

بدنه قطار از لایه‌های مختلف و عایقی تشکیل شده است که اجازه اتلاف دما را نمی‌دهند. مبلمان زیبا و با کیفیت، پریز برق 220 ولت، وجود تلویزیون با امکان پخش شبکه‌های مختلف، امکان احضار مهمان‌دار و... برخی از ویژگی‌های قطار سبز هستند. شروع فعالیت‌های قطارهای لوکس را می‌توان از این این قطار لوکس درجه یک اتریشی دانست.

قطار 4 ستاره پلور سبز؛ 4 تخته

قطاری با واگن‌هایی 10 کوپه‌ای که هر کوپه آن ظرفیتی 4 نفره دارند. این قطار دارای درجه کیفی یک است و امکانات مختلفی را نیز دارد که از میان آن‌ها می‌توان به مواردی چون: سیستم صوتی و تصویری، تهویه مطبوع، پریز برق 220 ولت و مواردی دیگر اشاره کرد.

از نظر ظاهری، کوپه‌های قطار پلور سبز زیبا هستند و فضای جاداری نیز دارند، اما غیر از موارد ظاهری باید گفت که قطار از نظر کیفیت ساختاری نیز ویژگی‌های برجسته و خوبی را دارد. برای مثال کوپه‌ها لرزش کمی دارند و همچنین به خوبی عایق شده‌اند تا هم در برابر دما و هم در برابر صدا، مقاومت خوبی داشته باشند. مورد دیگر در رابطه با این است که هر واگن دارای دو سرویس بهداشتی برای راحتی بیشتر مسافران بوده و یک کوپه هم برای مهمانداران در نظر گرفته شده است.

قطار 4 ستاره سریر؛ 4 تخته

یکی از جدیدترین قطارهای شرکت رجا، این قطار است و می‌توان آن را در دسته قطارهای نیمه لوکس قرار داد؛ نمی‌توان گفت که سریر در حد و اندازه انواع قطار 5 ستاره مانند فدک یا قطار زندگی باشد، اما باید به این نکته اشاره داشت که کیفیت بسیار خوبی را دارد و به عنوان یک قطار لوکس معرفی شده است. مهم‌ترین مسیری که این قطار طی می‌کند، مسیر تهران به شیراز است.

قطار 4 ستاره پردیس رجا (ترن ست)؛ اتوبوسی*

 یکی از پرسرعت‌ترین قطارها، قطار پردیس رجا بوده که حداکثر سرعت آن برابر با 160 کیلومتر است و می‌توان گفت که در شرایط عادی تقریبا فاصله تهران تا مشهد را در حدود 8 ساعت طی کند .حالا فرض کنید که با خانواده یا دوستان تور مشهد تهیه کرده‌اید و با این قطار می‌روید، چقدر در وقتتان صرفه‌جویی می‌شود و می‌توانید زمان بیشتری را در مقصد باشید. این قطار به دلیل اینکه به سیستم خودکششی (هر واگن دارای یک موتور مخصوص به خود است) بهره‌مند شده، مزایای خوبی را به همراه دارد. لرزش کمتر، سرعت بالا و امنیت از مزایای این قطار هستند.

پذیرایی رایگان، دکوراسیون قابل قبول، تهویه مطبوع، سیستم صوتی و تصویری 4 کاناله، صندلی‌های راحت و... از ویژگی‌های این قطار به حساب می‌آیند. عایق بودن بدنه هم که مانند کاربردی که در اکثر انواع قطارها دارد، مشخص است و برای جلوگیری از هدر رفتن دما و انتقال صدا مورد استفاده قرار گرفته است.

قطارهای اتوبوسی بیشتر از لحاظ سرعت و قیمت مورد سنجش قرار می‌گیرند و اغلب مردم نیز با همین معیار به انتخاب آن‌ها می‌پردازند. استفاده از این نوع قطارها در اروپا هم رواج داشته و معمولا هم برای مسیرهای کوتاه یا پر تردد استفاده می‌شوند. فراموش نکنید که این نوع از قطارها مقرون به صرفه‌تر نیز هستند.

قطار 4 ستاره صبا؛ اتوبوسی

این قطار دو طبقه بوده و در کشور چین ساخته شده است و ظرفیتی معادل 108 نفر دارد. در ساختار این قطار از قلاب اتوماتیک استفاده شده که سبب ایجاد کمترین لرزش‌ها می‌شود و مسافر در طول مسیر، تقریبا چیزی احساس نمی‌کند. درجه کیفی این قطار استاندارد است و راحتی قابل قبول دارد، سیستم تهویه مناسبی در هر واگن تعبیه شده و دستگاه‌های صوتی و تصویری خوبی هم برای آن در نظر گرفته شده است. گفتنی است که قطار دارای عایق‌بندی مناسبی نیز هست که دمای داخل را در برابر سرما و گرمای بیرون محفوظ بدارد و اجازه عبور کمترین صدا را نیز ندهد.

قطارهای سه ستاره

نوع طبقه‌بندی این قطارها نیز بیشتر از روی نوع واگن و امکانات آن‌هاست. معمولا نیز انواع قطار 3 ستاره نسبت به قطارهای 4 ستاره از امکانات کمتری برخوردار هستند و طبیعتا از قیمت پایین‌تری نیز برخوردارند.

قطار 3 ستاره البرز؛ 4 تخته

قطار البرز از قطارهای کوپه‌ای درجه دوم است، اما خیلی‌ها آن را با قطارهای کوپه‌ای درجه یک اشتباه می‌گیرند. برخی از امکانات این قطار از قرار: طراحی داخلی خوب، عایق‌بندی مناسب در برابر سرما، گرما و صدا، بهره‌مندی از کتاب‌خانه، توزیع نشریات و مجلات، سیستم تهویه مطبوع، سیستم‌های چند رسانه‌ای و... هستند.

قطار 3 ستاره خلیج فارس؛ 4 تخته

قطارهای خلیج فارس، قطارهای آلمان شرقی بوده‌اند که روی آن‌ها بازسازی انجام داده‌اند. این قطار تقریبا بیشتر امکانات اولیه را دارد و از نظر فنی و کیفیتی نیز از کوپه‌های قابل قبولی برخوردار هستند. بهره‌مندی از سیستم صوتی و تصویری، عایق مناسب و تهویه خوب از جمله ویژگی‌های قطار خلیج فارس است. این قطار دارای 11 کوپه 4 نفره است.

قطار 3 ستاره طوس؛ 4 تخته

ظرفیت واگن‌های این قطار 36 نفر است و هر واگن به 9 کوپه 4 نفره تقسیم می‌شود. خود قطار مربوط به آلمان شرقی بوده که بازسازی شده و در حال استفاده است. امکانات آن هم موارد مختلفی است، سیستم صوتی و تصویری، عایق مناسب در برابر دما و صدا، بهره‌مندی از پریز برق 220 ولت و مواردی دیگر... . در این قطار به هر نفر یک غذای کنسروی هم به عنوان یک وعده غذایی می‌دهند.

قطار 3 ستاره سهند؛ 4 تخته

 قطار سهند در اصل اسپانیایی بوده و دارای 8 کوپه 4 نفره است؛ هر واگن یک کوپه برای مهمانداران نیز دارد. در هر واگن تعداد 2 سرویس بهداشتی وجود دارد. بدنه این قطار به شکلی طراحی شده که عایق صدا و دما بوده و از سیستم صوتی و تصویری خوبی هم بهره‌مند شده است.

قطار 3 ستاره مهتاب؛ 6 تخته*

قطار مهتاب، زیرمجموعه شرکت سفیر است. این قطار در هر واگن خود تعداد 10 یا 11 کوپه دارد که هر کدام تعداد 6 نفر را در خود جای می‌دهند. سیستم گرمایشی و سرمایشی مناسب، دستگاه‌های رسانه‌ای، تهویه مطلوب، توزیع کتاب و نشریات، خدمات پذیرایی مناسب و... سبب شده تا جایگاه خوبی برای این قطار ایجاد شود.

*قطارهای 6 تخته بیشتر برای سفرهای دسته جمعی مناسب هستند، یا اگر خانواده‌ای پر جمعیت تصمیم به سفر بگیرند، این گزینه برای آن‌ها بسیار مناسب است.

قطار 3 ستاره پارسی رجا؛ 6 تخته

کیفیت و خدمات این قطار بسیار خوب و مطلوب است و رضایت مسافران را به همراه دارد. این قطار 10 کوپه 6 نفره در هر واگن دارد که در مجموع تعداد 60 نفر ظرفیت برای هر واگن ایجاد کرده است. قطار پارسی رجا از امکانات پایه برخوردار است که به موارد روبه‌رو تقسیم می‌شوند: سرویس بهداشتی فرنگی و ایرانی، سرویس خواب تمیز و بهداشتی، سیستم تهویه هوا، پریز برق 220 ولت و... مواردی هستند که جزو امکانات این قطار به حساب می‌آیند.

قطار 3 ستاره میلاد؛ 6 تخته

یکی از بهترین قطارهای 6 تخته رجا، قطار میلاد است. واگن‌های زیبا و تمیز با امکانات مناسب و خوب از ویژگی‌هایی است که برای این قطار وجود دارد. به این موارد عایق‌بندی برای جلوگیری از اتلاف دما، ملزومات خواب، تهویه مناسب و... را نیز اضافه کنید.

ریل باس 3 ستاره ارم؛ اتوبوسی

 بیشتر این قطار برای مسیرهای کوتاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرعت 120 کیلومتر/ساعتی، ایمن و مدرن بودن، نورپردازی مناسب، سیستم سرمایشی و گرمایشی و تهویه مطبوع همگی از مواردی هستند که بر مزیت‌های این قطار افزوده‌اند.