هر ساله بخصوص در فصل تابستان جنگل های زیادی در سراسر دنیا دچار حریق میشوند. آتش سوزی در جنگل ها (Forest Fire) گاهی به دلیل بیتوجهی انسانها و به دنبال روشن کردن آتش در جنگل یا سوزاندن مزارع کشاورزی نزدیک به جنگلها اتفاق میافتد. گاهی نیز این آتش به دلایل طبیعی مثل گرمای شدید هوا و طوفان اتفاق میافتد. در هر صورت هر سال به دلایل مختلف بخشهای زیادی از جنگل ها در دنیا طعمه آتش میشوند.
طی این آتش سوزیها بخشهایی از پوشش گیاهی از بین میرود، بخشی از حیات وحش نیز یا به صورت مستقیم در آتش میسوزد یا به صورت غیرمستقیم و به واسطه حذف پوشش گیاهی که محل زندگی یا منبع تغذیه آنها بوده است از بین خواهند رفت. بنابراین طی هر آتش سوزی بخشی از گیاهان و جانوران جنگل نیز از بین خواهند رفت. هرچند نابودی گیاهان و جانوران در آتش سوزی جنگل ها بسیار تلخ و ناراحتکننده است اما این اتفاق شاید آنچنان که ما فکر میکنیم هم منفی نباشد! دست کم تا زمانی که این اتفاق به صورت طبیعی رخ میدهد میتوان جنبههای مثبتی در آن یافت. آتش سوزی در جنگل ها و از بین رفتن پوشش گیاهی و حیات وحش جنبه مثبت دارد؟ بله! چطور؟؟
ابتدا بهتر است این نکته را به یاد بیاوریم که طبیعت به عنوان یک کل، یک سیستم پایدار است و هر اتفاقی که درون آن رخ میدهد در نهایت در راستای حفظ پایداری این سیستم است. بنابراین میتوان نتیجه گرفت آتش سوزی در جنگل ها که هرازگاهی به صورت طبیعی اتفاق میافتند نیز در نهایت به پایداری اکوسیستم کل کره زمین کمک خواهند کرد. چگونه؟
در حالت عادی یک محدوده خاص از جنگل محل زندگی گیاهان و جانوران بخصوصی است، وجود این پوشش گیاهی و جانوری به طور معمول اجازه وارد شدن گونه جدیدی را نمیدهد بنابراین گونههای یک محدوده جنگلی همیشه ثابت هستند. یکدست بودن پوشش گیاهی و جانوری برای اکوسیستم شرایط خوبی نیست، زیرا اکوسیستم در این حالت آنچنان قوی و مقاوم نیست و احتمال نابودی آن بسیار بالا است. به طور مثال اگر یک درخت به بیماری خاصی دچار شود تمام اعضای آن گونه و در نتیجه کل اکوسیستم درگیر این بیمار میشوند و از بین خواهند رفت.
هرچه پوشش گیاهی و جانوری در یک اکوسیستم متنوعتر باشد، اکوسیستم شانس بقای بیشتری دارد. در آتش سوزی در جنگل ها که طی آن بخش وسیعی از جنگل از بین میرود اکوسیستم دچار تحول بزرگی میشود، زیرا پس از آتش سوزی و از بین رفتن برخی گونهها، گونههای جدید فرصت رشد در آن اکوسیستم پیدا میکنند و در نتیجه اکوسیستم متنوعتر و قویتر خواهد شد. در این شرایط با شیوع یک بیماری از طرفی سرعت انتشار آن در بین اعضای گونه کاهش پیدا میکند و از طرفی تنها بخشی از اکوسیستم دچار مشکل میشود و سایر بخشهای اکوسیستم سالم باقی میماند.
آتش سوزی در جنگل ها و سوختن موجودات زنده گیاهی و جانوری در آتش به هر شکل بسیار تلخ و ناراحتکننده است. حفظ پایداری اکوسیستم در چنین آتش سوزیی هایی تنها با یک نگاه بسیار کلی و طی سالهای طولانی معنا پیدا میکند. بنابراین باید به خاطر داشته باشیم آتش سوزی در جنگل تنها زمانی میتواند جنبه مثبت داشته باشد که به صورت طبیعی و به دست عوامل طبیعت رخ بدهد. آتش سوزی هایی که به صورت مرتب و در نتیجه بیتوجهی انسانها به وجود میآید تاثیراتی بسیار مخرب و خطرناک بر اکوسیستم میگذارند و به هر شکل باید از وقوع آنها جلوگیری کرد.